INFORMACJE O WINDYKACJI

powrót do strony głównej

Jak ustalić majątek dłużnika?

Nawet wygrana sprawa w sądzie i uzyskanie wyroku zasądzającego roszczenie wraz z odsetkami coraz częściej nie gwarantuje odzyskania od dłużnika pieniędzy. Wierzyciel ponosi koszty sądowe, dodatkowo płaci za nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności i za wydanie wyroku opatrzonego taką klauzulą, a potem – gdy dłużnik nadal nie płaci – powierza komornikowi wyegzekwowanie należnych pieniędzy. Natomiast komornik nie odzyskuje należności .

Jak ustalić majątek dłużnika

Nawet wygrana sprawa w sądzie i uzyskanie wyroku zasądzającego roszczenie wraz z odsetkami coraz częściej nie gwarantuje odzyskania od dłużnika pieniędzy. Wierzyciel ponosi koszty sądowe, dodatkowo płaci za nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności i za wydanie wyroku opatrzonego taką klauzulą, a potem – gdy dłużnik nadal nie płaci – powierza komornikowi wyegzekwowanie należnych pieniędzy. Natomiast komornik nie odzyskuje należności i tłumaczy się, że dłużnik nie ma majątku.

Aby egzekucja zasądzonej wyrokiem należności była skuteczna, wierzyciel najczęściej nie może zdać się wyłącznie na to, że komornik sam ustali, gdzie znajduje się majątek dłużnika. Gdy komornik ma problemy z odzyskaniem pieniędzy, warto pomóc mu, a nawet wyręczyć go w ustaleniu, jaki majątek ma dłużnik i gdzie się on znajduje.

Szukając majątku dłużnika, wierzyciel ma prawo zwrócić się po informacje do: ewidencji gruntów, wydziału ksiąg wieczystych w sądzie, do ewidencji pojazdów, do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych, a nawet złożyć w sądzie wniosek o wyjawienie majątku przez dłużnika.

Poszukiwania w ewidencjach

Ewidencję gruntów prowadzą starostowie, a informacje i wypisy można otrzymać też z urzędu gminy. Ewidencja gruntów jest jawna. Jeżeli więc wierzyciel podejrzewa, że właścicielem jakiejś nieruchomości jest jego dłużnik, to może domagać się w ewidencji gruntów informacji o tym, do kogo ona rzeczywiście należy albo kto jest jej użytkownikiem wieczystym oraz jaka jest jej wartość, powierzchnia gruntów i budynków, przeznaczenie budynków, a także gdzie znajduje się siedziba albo miejsce zamieszkania właściciela. O ewentualnej zmianie właściciela wskazanej nieruchomości również uzyskuje się informacje z ewidencji gruntów, co jest istotne wówczas, gdy dłużnik sprzedał nieruchomość, aby w ten sposób ukryć swój majątek bądź pozornie pozbyć się go. Sądy, notariaty i inne organy o zmianie właściciela zawiadamiają ewidencję gruntów w ciągu 30 dni od transakcji albo uprawomocnienia się orzeczenia.

 

WARTO WIEDZIEĆ

Z ewidencji gruntów można uzyskać informacje nawet o tych nieruchomościach, dla których nie są założone księgi wieczyste.

Aby uzyskać na piśmie informację o ewidencji gruntów, wystarczy złożyć wniosek o udzielenie jej oraz uiścić opłatę.

Informację na temat samochodów wchodzących w skład majątku dłużnika wierzyciel może otrzymać również z ewidencji pojazdów prowadzonej przez wojewódzki ośrodek informatyki Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

 

Aby otrzymać informację z ewidencji pojazdów, należy dopełnić następujących formalności:

• wierzyciel pobiera formularz z wojewódzkiego ośrodka informatyki i w nim składa wniosek o udostępnienie danych osobowych – podaje w nim imię, nazwisko i adres swojego dłużnika,

• wierzyciel składa wniosek i kopię tytułu wykonawczego albo nakazu zapłaty lub innego dokumentu, który potwierdza jego prawo do roszczenia, dołącza też dowód opłaty za informację z ewidencji pojazdów – natomiast za wniosek o udostępnienie danych uiszcza opłatę skarbową.

Informacja o samochodzie dłużnika z ewidencji pojazdów zawiera: numer rejestracyjny, markę i rok produkcji. Razem z opisem pojazdu wierzyciel może przekazać ją komornikowi, aby dokonał zajęcia. Na podstawie tych informacji można też przynajmniej w przybliżeniu określić kwotę, jaką będzie można uzyskać ze sprzedaży pojazdu w drodze egzekucji.

Na podstawie księgi wieczystej

O tym, kto jest aktualnym właścicielem nieruchomości i o tym, kto nim był poprzednio, można dowiedzieć się z działu drugiego księgi wieczystej, która została dla niej założona.

Jeżeli wierzyciel wie, na jakim terenie położona jest nieruchomość dłużnika, to we właściwym miejscowo sądzie rejonowym, w wydziale ksiąg wieczystych ustali numer księgi wieczystej, która została dla niej założona. Nieodpłatnie może ją przejrzeć w obecności pracownika sądu. W ten sposób uzyska informację na temat wpisów, które zostały wykreślone z tej księgi, a więc między innymi również o poprzednich właścicielach nieruchomości. Może dowiedzieć się, czy jego dłużnik sprzedał albo podarował jakąś nieruchomość w ciągu ostatnich kilku lat. Gdyby zrobił to w ciągu ostatnich pięciu lat, wówczas wierzyciel może wnieść do sądu pozew o uznanie tej czynności za bezskuteczną i udowodnić przy tym, że przeniesienie własności zostało dokonane z pokrzywdzeniem wierzycieli. Uzyskanie orzeczenia sądu o bezskuteczności transakcji umożliwiłoby wierzycielowi przeprowadzenie egzekucji z tej nieruchomości tak, jakby ona nadal należała do dłużnika.

Natomiast za wypis z księgi wieczystej wierzyciel musiałby zapłacić. Wypis dotyczy aktualnej treści księgi wieczystej i jest potrzebny na przykład do przedłożenia u komornika, w celu wszczęcia egzekucji. Aby jednak otrzymać go, wierzyciel powinien wykazać swój interes prawny. Ma prawo więc powołać się na toczące się postępowanie egzekucyjne i dołączyć kopię tytułu wykonawczego.

Z Rejestru Dłużników Niewypłacalnych

Z Rejestru Dłużników Niewypłacalnych wierzyciel może uzyskać informacje o numerze REGON i PESEL dłużnika, a także o tym, czy został on pozbawiony prawa prowadzenia działalności gospodarczej oraz z jakiego powodu dłużnik został tam wpisany. Przyczyny mogą być różne, np.: toczące się postępowanie o wyjawienie majątku, wydanie postanowienia o ogłoszenie upadłości, lub postanowienia o oddaleniu wniosku o upadłość z powodu braku majątku na pokrycie kosztów postępowania.

Z rejestru wierzyciel dowie się także o tym, że dłużnik nie płacił swoich długów. Zawiera on bowiem informacje o tytułach wykonawczych, wierzycielach i wysokości wierzytelności.

Aby otrzymać odpis z rejestru, dłużnik powinien we wniosku podać numer w rejestrze, pod którym został wpisany dłużnik. Jeżeli go nie zna, to może złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia, że dany podmiot został wpisany do rejestru.

Wniosek o wyjawienie majątku

Wyjawienie majątku polega na tym, że dłużnik składa w sądzie wykaz przysługujących mu praw majątkowych i wierzytelności oraz swoich rzeczy. Wierzyciel ma prawo złożyć w sądzie rejonowym wniosek o wyjawienie majątku przez dłużnika wówczas, gdy zajęty w egzekucji majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych należności. Może to zrobić również wtedy, gdy wykaże, że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swojej należności.

WARTO WIEDZIEĆ

Wierzyciel może domagać się, aby wykaz majątku złożony przez dłużnika wymieniał rzeczy i miejsce, gdzie się znajdują przypadające dłużnikowi wierzytelności i inne prawa majątkowe.

Wierzyciel może żądać wyjawienia majątku przez dłużnika jeszcze przed wszczęciem egzekucji. Powinien wówczas uprawdopodobnić przed sądem swoje podejrzenia, że ze znanego majątku dłużnika nie zostanie zaspokojona jego należność.

Wniosek o wyjawienie majątku wierzyciel składa w sądzie w dwóch egzemplarzach (jeden dla sądu, drugi dla dłużnika). Natomiast trzeci egzemplarz powinien zachować dla siebie. Gdy składa wniosek w biurze podawczym w sądzie, powinien domagać się, aby przyjęcie go zostało potwierdzone na trzecim egzemplarzu, czyli tym, który zachowuje dla siebie.

Do wniosku należy też dołączyć tytuł wykonawczy (jeśli składa go przed wszczęciem egzekucji) albo odpis protokołu zajęcia lub inne dokumenty uzasadniające obowiązek wyjawienia majątku. Gdyby wierzyciel tego nie zrobił, sąd wezwie go do dołączenia dokumentów i z tego powodu przesunie się termin rozpoznania sprawy.

 

Gazeta Prawna 47/2005 z dnia 08.03.2005