Egzekucja komornicza we Włoszech

Postępowanie egzekucyjne we Włoszech- procedimento esecutivo

Celem postępowania egzekucyjnego jest doprowadzenie do przymusowego zrealizowania obowiązków podlegających wykonaniu, a wynikających z prawomocnego orzeczenia sądowego, a także innych tytułów egzekucyjnych.

Podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy, którym jest tytuł egzekucyjny (titolo esecutivo) zaopatrzony w klauzulę wykonalności (formula esecutiva). We włoskim prawie cywilnym tytułem egzekucyjnym może być zarówno prawomocne orzeczenie sądu (sentenza), które już w pierwszej instancji jest prowizorycznie wykonalne (sentenza provvisoriamente esecutiva), jak i inne orzeczenia, ugody i akty, podlegające egzekucji na drodze egzekucji sądowej np. czeki, weksle, akty notarialne albo inne akty publiczne.

Wierzyciel dysponujący tytułem egzekucyjnym składa wniosek do sądu o nadanie klauzuli wykonalności (formula esecutiva). Po jej nadaniu wierzyciel wzywa dłużnika do spełnienia ciążących na nim świadczeń, wyznaczając mu jednocześnie 10 dniowy termin do ich spełnienia. Po jego upływie, wierzyciel ma prawo żądać dokonania egzekucji przymusowej.

Komornik we Włoszech

Egzekucji przymusowej dokonuje się za pośrednictwem komornika sądowego (ufficiale giudiziario), do którego wierzyciel składa żądanie, wskazując w nim: środek egzekucji oraz świadczenie, które ma być spełnione.

Bez wdawania się w szczegóły, generalnie sposoby egzekucji dzielą się na:

- egzekucję świadczeń pieniężnych, w tym egzekucję z ruchomości, nieruchomości, z wynagrodzenia za pracę, z rachunków bankowych itp. oraz

- egzekucję świadczeń niepieniężnych.

Przykładowo egzekucja z ruchomości składa się z trzech etapów. Pierwszy polega na zajęciu wskazanej przez wierzyciela ruchomości, następnie komornik (ufficiale giudiziario) dokonuje jej sprzedaży a ostatecznie następuje podział sumy uzyskanej z egzekucji lub wypłata jej wierzycielowi.

Obok powyższej procedury egzekucyjnej a odnoszącej się do szeroko pojętej grupy przedsiębiorców, przewidziana jest forma określona prawem upadłościowym. Forma ta dotyczy podmiotów, których niemożność zaspokojenia wierzycieli wynika ze stanu niewypłacalności firmy.

W tym przypadku Sąd dysponując zgłoszeniem o upadłość, wyznacza syndyka masy upadłościowej, który pod kontrolą sędziego delegowanego dokonuje wszelkich niezbędnych czynności zmierzających do zaspokojenia wierzycieli. Wierzyciele zaspokajani są proporcjonalnie do wysokości należnych im świadczeń oraz w przewidzianej prawem kolejności.

Postępowania zabezpieczające we Włoszech – procedure cautelative

Wierzyciel, który powziął uzasadnione obawy co do możliwości utraty własnej wierzytelności, może żądać od Sądu działań zabezpieczających na majątku dłużnika. Wniosek taki może być złożony w toku sprawy albo przed jej rozpoczęciem, a zajęcie tytułem zabezpieczenia (sequestro conservativo) dotyczyć może zarówno dóbr ruchomych jak i nieruchomości.

Zarządzenie tymczasowe nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia, jest bowiem jedynie formą tymczasowej ochrony prawnej, której celem jest zapobieżenie sytuacji utrudniającej lub uniemożliwiającej wierzycielowi wykonanie przyszłego orzeczenia sądowego.

Przesłankami do otrzymania niniejszego zabezpieczenia, są:

- obawa, że brak zabezpieczenia mógłby pozbawić wierzyciela zaspokojenia,

- widoczna zasadność prawa do wierzytelności.

Warto również zwrócić uwagę na układy zawierane między dłużnikiem a wierzycielami w postępowaniu układowym (concordati preventivi) oraz porozumień między dłużnikiem a wierzycielami, w przedmiocie czasowego odroczenia konieczności ich zaspokojenia. Dotyczy to przypadków gdy dłużnik jest w stanie niewypłacalności, ale nie jest jeszcze upadłym albo znajduje się w stanie przejściowej niemożności zaspokojenia wymagalnych roszczeń wierzycieli, a więc podlega prawu układowemu.

W tym pierwszym przypadku dłużnik może zaproponować wierzycielom układ przewidujący 100% spłatę wierzytelności uprzywilejowanych i przynajmniej 40% wierzytelności nie zabezpieczonych. Drugi przypadek dotyczy działań w postępowaniu układowym, gdzie dłużnik umawia się z wierzycielami co do odroczenia terminu spłaty wierzytelności. W obu przypadkach poszczególni wierzyciele nie mogą wszczynać czynności egzekucyjnych w stosunku do dłużnika, a wiążące decyzje są podejmowane na mocy większości wierzytelności.

Przedawnienia należnosci we Włoszech – prescrizioni

Problematyka przedawnienia roszczeń cywilnoprawnych jest dość skomplikowana. Wynika to z faktu, iż w wielu przypadkach strony mają prawo umownego ustalenia dłuższego niż regulacje kodeksowe okresu przedawnienia, bądź wynika z samej natury stosunku prawnego.

Okres przedawnienia w przypadku wierzytelności możemy podzielić na:

1. Przedawnienie zwykłe (prescrizione ordinaria), które wynosi 10 lat (art. 2946 KC). Okres ten może zostać przerwany poprzez każdą czynność prawną, która otwiera drogę sądową (w postępowaniach: rozpoznawczym, zabezpieczającym, egzekucyjnym), albo też przez każdą inną czynność wzywającą dłużnika do wykonania roszczenia (upomnienie pozasądowe albo inne wezwanie do zapłaty w formie pisemnej). Termin ten jest okresem w pewnym sensie „odnawialnym”, co oznacza że poddaje się zarówno rygorowi przerwania przedawnienia (np. wystawienie nakazu zapłaty) oraz zawieszenia jego biegu.

2. Krótsze okresy przedawnienia, jak np. pięcioletni okres przedawnienia od odsetek i generalnie od wszystkiego co podlega opłacie periodycznie (art. 2948). Ponadto ustawodawca włoski przewidział roczny okres przedawnienia w stosunku do czynności mediatora (art. 2950), w przedmiocie roszczeń ubezpieczeniowych (art. 2952) oraz w stosunku do spedycji i transportu (art. 2951).