Niemcy - Przedawnienie należności – co warto wiedzieć?
Przedawnienie roszczeń w Niemczech (niem. Verjährung) to istotny aspekt prawa cywilnego, który może zadecydować o możliwości dochodzenia należności. Zrozumienie zasad przedawnienia jest kluczowe zarówno dla osób prywatnych, jak i przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą za zachodnią granicą. W tym artykule wyjaśniamy, kiedy i jak roszczenia się przedawniają oraz podajemy praktyczne przykłady.
Co to jest przedawnienie roszczeń w Niemczech?
Przedawnienie oznacza, że po upływie określonego czasu wierzyciel traci możliwość przymusowego dochodzenia roszczenia przed sądem, mimo że dług wciąż istnieje. Dłużnik może wówczas skutecznie uchylić się od zapłaty, powołując się na zarzut przedawnienia (niem. Einrede der Verjährung).
Ogólne terminy przedawnienia w Niemczech
W niemieckim prawie cywilnym (BGB – Bürgerliches Gesetzbuch) wyróżniamy kilka podstawowych terminów przedawnienia:
Trzyletni termin przedawnienia (standardowy)
Dotyczy większości roszczeń majątkowych, np. z tytułu umowy kupna, sprzedaży, zlecenia czy świadczenia usług.
Termin przedawnienia zaczyna biec na koniec roku, w którym roszczenie stało się wymagalne i wierzyciel dowiedział się (lub mógł się dowiedzieć) o istnieniu roszczenia.
Przykład:
Polska firma świadczyła usługi transportowe dla niemieckiego kontrahenta w lipcu 2022 r. i wystawiła fakturę z terminem płatności 30 dni. Przedawnienie roszczenia rozpocznie się z końcem 2022 r. i upłynie z końcem 2025 r.
Dziesięcioletni termin przedawnienia
Dotyczy roszczeń niezależnych od wiedzy wierzyciela, np. roszczeń z tytułu nabycia własności przez zasiedzenie lub roszczeń stwierdzonych tytułem wykonawczym (np. wyrok sądu).
Dwuletni termin przedawnienia
Dotyczy roszczeń z tytułu zakupu towarów przez konsumenta, jeżeli towar okazał się wadliwy.
Przerwanie i zawieszenie biegu przedawnienia w Niemczech
Przerwanie biegu przedawnienia (Verjährungsunterbrechung) następuje np. gdy:
- wierzyciel podejmuje działania sądowe (np. wnosi pozew),
- wszczyna postępowanie egzekucyjne,
- dłużnik uzna roszczenie (np. dokonując częściowej płatności).
Po przerwaniu biegu termin przedawnienia zaczyna biec na nowo.
Zawieszenie biegu przedawnienia (Hemmung) ma miejsce np.:
- w czasie trwania negocjacji między stronami,
- w przypadku siły wyższej (np. pandemii COVID-19),
- w przypadku tymczasowej niemożności wniesienia powództwa.
Jak zabezpieczyć się przed przedawnieniem długów?
- Monitoruj terminy płatności i reaguj na brak zapłaty – najlepiej już po kilku dniach od upływu terminu.
- Wysyłaj wezwania do zapłaty z odpowiednim udokumentowaniem.
- W razie potrzeby – wszczynaj postępowanie sądowe przed upływem terminu przedawnienia.
- Możesz również złożyć wniosek o nakaz zapłaty (Mahnbescheid) – to skuteczny sposób na przerwanie przedawnienia.
Czy można dochodzić przedawnionej należności w Niemczech?
Teoretycznie tak, ale tylko jeśli dłużnik nie podniesie zarzutu przedawnienia. Jeśli to zrobi – sąd oddali powództwo. Dlatego warto działać na czas i nie dopuścić do upływu terminu.
Podsumowanie – najważniejsze informacje
| Rodzaj roszczenia | Termin przedawnienia | Uwagi |
|---|---|---|
| Umowa sprzedaży/usług | 3 lata | Bieg od końca roku, w którym roszczenie stało się wymagalne |
| Roszczenie stwierdzone wyrokiem | 10 lat | Od dnia wydania wyroku |
| Zakup konsumencki (wady towaru) | 2 lata | Od wydania towaru |
| Roszczenie z umowy najmu (czynsz) | 3 lata | Od końca roku kalendarzowego |
Szukasz pomocy w sprawie należności w Niemczech?
Jako kancelaria z doświadczeniem w dochodzeniu należności na rynku niemieckim, oferujemy:
- analizę sytuacji prawnej,
- wezwania do zapłaty i kontakt z niemieckimi kontrahentami,
- reprezentację w sądzie oraz w postępowaniu egzekucyjnym.
Skontaktuj się z nami, aby zabezpieczyć swoje roszczenia przed przedawnieniem!