Przedawnienie należności w Serbii – co warto wiedzieć?
Przedawnienie roszczeń w prawie serbskim – praktyczny przewodnik dla wierzycieli
Coraz więcej polskich firm i osób prywatnych nawiązuje relacje handlowe z partnerami z Bałkanów, w tym z Serbii. W związku z tym rośnie liczba przypadków, w których zachodzi potrzeba odzyskania należności od dłużnika w Serbii. Jedną z najważniejszych kwestii, jakie należy wziąć pod uwagę przy dochodzeniu roszczeń, jest przedawnienie długu. Poniżej omawiamy, jak wygląda przedawnienie należności w Serbii według tamtejszego prawa cywilnego.
Podstawy prawne przedawnienia w Serbii
Przedawnienie roszczeń w Serbii reguluje Kodeks Zobowiązań (Zakon o obligacionim odnosima), który funkcjonuje jako podstawowy akt prawny w zakresie prawa cywilnego i handlowego. Przepisy te stosuje się zarówno do relacji pomiędzy podmiotami krajowymi, jak i w stosunkach transgranicznych – np. między firmą z Polski a dłużnikiem z Serbii.
Ogólne terminy przedawnienia w Serbii
W serbskim prawie obowiązują dwa podstawowe terminy przedawnienia:
Ogólny termin przedawnienia – 10 lat
Zgodnie z art. 371 Kodeksu Zobowiązań, wszystkie roszczenia majątkowe przedawniają się z upływem 10 lat, chyba że ustawa stanowi inaczej. Dotyczy to m.in.:
- roszczeń wynikających z umów cywilnoprawnych (np. umowa sprzedaży, usługi),
- długów powstałych z tytułu odszkodowania,
- należności handlowych, jeśli nie są one objęte krótszym terminem.
Skrócony termin przedawnienia – 3 lata
Dla niektórych kategorii roszczeń przewidziano termin 3-letni, m.in. dla:
- roszczeń z tytułu dostawy towarów lub wykonania usług,
- należności z faktur, jeśli mają charakter bieżący lub cykliczny,
- roszczeń wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej (B2B).
Początek biegu terminu przedawnienia
Bieg terminu przedawnienia w Serbii zaczyna się w dniu, w którym wierzyciel mógł po raz pierwszy dochodzić swojego roszczenia, czyli z chwilą jego wymagalności. W przypadku roszczeń umownych będzie to najczęściej dzień upływu terminu płatności faktury.
Przerwanie i zawieszenie biegu przedawnienia
Przedawnienie może zostać przerwane w przypadku:
- uznania długu przez dłużnika (np. poprzez częściową spłatę, pisemne oświadczenie),
- wszczęcia postępowania sądowego lub arbitrażowego,
- skierowania sprawy do egzekucji.
Po przerwaniu termin przedawnienia biegnie od nowa.
W określonych przypadkach możliwe jest także zawieszenie biegu przedawnienia – np. w przypadku siły wyższej uniemożliwiającej wierzycielowi działanie (wojna, klęska żywiołowa, długotrwała niemożność działania).
Przedawnienie a roszczenia transgraniczne (np. Polska–Serbia)
W sprawach międzynarodowych, gdy polska firma dochodzi należności od kontrahenta w Serbii, kluczowe znaczenie ma ustalenie:
- właściwego prawa materialnego (czy stosujemy prawo polskie czy serbskie),
- miejsca wykonania zobowiązania,
- jurysdykcji sądu.
Jeśli sądem właściwym jest sąd serbski, wówczas stosuje się serbskie przepisy o przedawnieniu, nawet jeśli umowa podlegała innemu prawu. Dlatego tak ważne jest szybkie podjęcie działań windykacyjnych i zlecenie sprawy kancelarii znającej prawo serbskie.
Skutki przedawnienia długu w Serbii
W prawie serbskim przedawnienie nie powoduje automatycznego wygaśnięcia roszczenia, lecz umożliwia dłużnikowi podniesienie zarzutu przedawnienia. Oznacza to, że jeśli dłużnik się nie sprzeciwi, sąd może zasądzić należność mimo upływu terminu przedawnienia.
Jak zabezpieczyć roszczenie przed przedawnieniem w Serbii?
✅ Monitoruj terminy płatności i wymagalność faktur.
✅ W razie opóźnienia reaguj szybko – wezwanie do zapłaty, mediacja, pozew.
✅ Zleć sprawę kancelarii prawnej znającej lokalne procedury w Serbii.
✅ W razie potrzeby skorzystaj z postępowania sądowego lub arbitrażowego w Serbii.
✅ Weryfikuj możliwości zastosowania europejskich instrumentów prawnych, jeśli dłużnik działa też na terenie UE.
Podsumowanie: przedawnienie należności w Serbii – kluczowe informacje
Standardowy termin przedawnienia: 10 lat
Skrócony termin dla roszczeń gospodarczych: 3 lata
Przedawnienie można przerwać lub zawiesić
Po upływie terminu dłużnik może skutecznie uchylić się od zapłaty
Roszczenia przedawnione nie są automatycznie nieważne – trzeba działać!
Potrzebujesz pomocy w odzyskaniu długu z Serbii?
Nasza kancelaria prawna specjalizuje się w dochodzeniu roszczeń transgranicznych, w tym na terytorium Serbii. Zapewniamy:
- analizę sprawy pod kątem przedawnienia,
- kontakt z kancelariami partnerskimi w Belgradzie i innych miastach,
- przygotowanie wezwań, pozwów, wniosków egzekucyjnych,
- obsługę prawną w języku polskim.
📞 Skontaktuj się z nami już dziś – odzyskaj swoje należności, zanim będzie za późno.