Przedawnienie należności we Włoszech (Prescrizione dei crediti)
Co to jest przedawnienie?
W prawie włoskim „prescrizione” oznacza wygaśnięcie prawa do dochodzenia roszczenia (np. zapłaty faktury) po upływie określonego czasu, jeśli wierzyciel nie podejmie żadnych działań. Po przedawnieniu dłużnik może odmówić zapłaty, powołując się na ten fakt.
Podstawą prawną są artykuły od 2934 do 2963 włoskiego kodeksu cywilnego (Codice Civile).
Ogólna zasada przedawnienie roszczeń we Włoszech
Zgodnie z art. 2946 c.c., ogólny termin przedawnienia wynosi 10 lat, jeśli przepisy nie stanowią inaczej.
Terminy przedawnienia dla różnych typów należności
10 lat – standardowy termin
Dotyczy m.in.:
niezapłaconych faktur między firmami,
pożyczek prywatnych,
długów wynikających z umów cywilnych (np. umowa o dzieło).
📌 Przykład:
Firma A wystawiła fakturę dla firmy B za usługę transportową 1 lutego 2015 r. Jeśli nie było żadnego pisma przypominającego lub pozwu, należność przedawniła się 1 lutego 2025 r.
5 lat – należności okresowe
Dotyczy:
czynszu najmu,
wynagrodzenia za pracę powtarzającą się (np. alimenty),
odsetek od kapitału,
wynagrodzeń za usługi cykliczne.
📌 Przykład:
Najemca przestał płacić czynsz w styczniu 2020 r. Właściciel mieszkania może dochodzić tych kwot do stycznia 2025 r.
3 lata – wynagrodzenie dla niektórych zawodów
Dotyczy:
adwokatów,
lekarzy,
notariuszy,
architektów i inżynierów,
tłumaczy przysięgłych.
📌 Przykład:
Notariusz wykonał usługę dla klienta w lipcu 2021 r., ale nie otrzymał zapłaty. Może dochodzić zapłaty do lipca 2024 r., jeśli nie było działań przerywających przedawnienie.
2 lata – rachunki za media
Dotyczy:
prądu,
gazu,
wody.
📌 Przykład:
Użytkownik nie zapłacił rachunku za prąd wystawionego w czerwcu 2022 r. Po czerwcu 2024 r. dostawca energii nie może dochodzić tej należności, o ile nie wysłał wcześniej wezwania do zapłaty.
1 rok – wybrane profesje
Dotyczy:
nauczycieli prywatnych,
pracowników fizycznych,
hotelarzy (rachunki za pobyt).
📌 Przykład:
Właściciel hotelu nie otrzymał zapłaty od klienta za pobyt w sierpniu 2023 r. Jeśli nie podjął działań, należność przedawnia się w sierpniu 2024 r.
Jak liczy się termin przedawnienia?
Termin zaczyna biec od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne – czyli kiedy wierzyciel mógł po raz pierwszy domagać się zapłaty.
Przerwanie biegu przedawnienia (interruzione della prescrizione)
Jeśli wierzyciel:
- wyśle listem poleconym żądanie zapłaty,
- wniesie pozew do sądu,
- dłużnik pisemnie uzna dług,
to przedawnienie zostaje przerwane, a termin zaczyna biec od nowa.
📌 Przykład:
Jeśli wierzyciel wysłał wezwanie do zapłaty w lipcu 2023 r. dotyczące faktury z czerwca 2015 r., termin przedawnienia zostaje przerwany i biegnie na nowo od lipca 2023 r.
Czym różni się prescrizione od decadenza?
Prescrizione – można się na nią powołać w sądzie; nie działa automatycznie.
Decadenza – termin ustawowy lub umowny, po którym prawo bezpowrotnie wygasa (np. złożenie sprzeciwu w terminie 40 dni od nakazu zapłaty).
Jak uniknąć utraty należności?
Dla wierzycieli:
- Śledź terminy wymagalności należności.
- Wysyłaj wezwania do zapłaty (najlepiej PEC lub listem poleconym).
- W razie potrzeby, składaj pozew przed upływem terminu.
Przedawnienie należności we Włoszech
Typ roszczenia | Termin przedawnienia | Podstawa prawna |
---|---|---|
Umowa cywilna (np. faktury) | 10 lat | art. 2946 c.c. |
Czynsz, alimenty, odsetki | 5 lat | art. 2948 c.c. |
Usługi profesjonalne (lekarz) | 3 lata | art. 2956 c.c. |
Media (prąd, gaz, woda) | 2 lata | ustawy sektorowe |
Hotel, pomoc domowa | 1 rok | art. 2954 c.c. |