Zakaz zbywalności nieruchomości dłużnika
Zakaz zbywania nieruchomości chroni głównie wierzycieli, jest istotny dla potencjalnych nabywców jako ostrzeżenie przed zakupem obciążonej nieruchomości, ogranicza swobodę dłużnika, a jednocześnie służy organom państwa (sąd, komornik) w efektywnym prowadzeniu postępowań egzekucyjnych.
Aby ustanowić zakaz zbywania nieruchomości w związku z długami (czyli zabezpieczyć roszczenia wierzyciela), należy podjąć następujące kroki:
📝 Złożenie wniosku o zabezpieczenie roszczenia
Wierzyciel powinien złożyć do sądu wniosek o zabezpieczenie roszczenia na podstawie art. 730–755 Kodeksu postępowania cywilnego (KPC).
Celem takiego wniosku jest właśnie ograniczenie możliwości sprzedaży nieruchomości przez dłużnika, żeby uniknąć sytuacji, gdy dłużnik pozbędzie się majątku przed egzekucją długu.
👉 Co powinien zawierać wniosek o zakaz zbywalności?
Dane sądu, do którego kierujesz wniosek (sąd właściwy do rozpoznania sprawy).
Dane stron (wnioskodawcy–wierzyciela oraz dłużnika).
Określenie rodzaju roszczenia oraz jego wysokości (kwoty długu).
Wskazanie podstawy roszczenia (np. faktury, umowy, weksle, wyroki sądu).
Wskazanie sposobu zabezpieczenia (np. wpis zakazu zbywania nieruchomości w księdze wieczystej).
Dokładne dane nieruchomości (numer działki, lokalizacja, numer księgi wieczystej).
Uzasadnienie konieczności ustanowienia zabezpieczenia (np. ryzyko sprzedaży nieruchomości przez dłużnika).
Przykładowe sformułowanie we wniosku:
„Na podstawie art. 730 §1 KPC wnoszę o udzielenie zabezpieczenia mojego roszczenia pieniężnego wobec dłużnika (imię, nazwisko, PESEL/NIP) poprzez ustanowienie zakazu zbywania nieruchomości położonej w (...), oznaczonej w księdze wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w (...) pod numerem KW nr (...)”.
📑Opłata sądowa
Wniosek o zabezpieczenie roszczenia majątkowego wymaga opłaty sądowej.
Zwykle jest to opłata w wysokości 100 zł (stała), chyba że zabezpieczenie zgłaszane jest w pozwie lub piśmie już objętym opłatą.
⚖️ Postępowanie sądu
Sąd rozpatruje wniosek o zabezpieczenie zazwyczaj bez udziału stron (postanowienie wydawane jest szybko – nawet w ciągu kilku dni lub tygodni).
Wydając postanowienie, sąd określi sposób zabezpieczenia, np. wpisując zakaz zbywania do księgi wieczystej.
📜 4. Wpis zakazu do księgi wieczystej
Po uzyskaniu postanowienia sądu o zabezpieczeniu roszczenia wierzyciel musi złożyć wniosek do właściwego wydziału ksiąg wieczystych Sądu Rejonowego o dokonanie wpisu zakazu zbywania nieruchomości.
Należy dołączyć prawomocne postanowienie sądu oraz opłatę sądową za wpis do księgi wieczystej (150 zł za wpis ograniczenia).
W wyniku tej procedury w dziale III księgi wieczystej pojawi się wpis:
„Zakaz zbywania nieruchomości ustanowiony postanowieniem Sądu (...) jako zabezpieczenie roszczenia (...)”.
⏳ Czas obowiązywania zabezpieczenia
Zakaz zbywania trwa do czasu zakończenia postępowania (wydania prawomocnego wyroku/ugody), chyba że wcześniej zostanie uchylony lub zmieniony przez sąd.
⚠️ UWAGA!
Zakaz zbywania nieruchomości nie oznacza automatycznego prawa do egzekucji. To jedynie zabezpieczenie roszczenia, które chroni wierzyciela przed działaniami dłużnika polegającymi na „ukrywaniu” majątku.
Aby egzekwować dług, wierzyciel nadal potrzebuje tytułu wykonawczego (wyrok lub nakaz zapłaty zaopatrzony w klauzulę wykonalności).
Podsumowując, procedura to:
Wniosek do sądu ➜ Postanowienie sądu ➜ Wpis zakazu w księdze wieczystej
Zakaz zbywalności - w czym pomaga?
Wierzyciela (osoby, której dłużnik zalega z zapłatą) ma możliwość zabezpieczenia swoich interesów, uniemożliwiając dłużnikowi sprzedaż lub ukrycie majątku przed wierzycielem.
Gwarantuje, że w przypadku wygranej sprawy wierzyciel będzie mógł skutecznie przeprowadzić egzekucję długu z tej konkretnej nieruchomości.